Artikel in dagblad van het Noorden

Habib Kazemi (39) komt uit een ander Afghanistan. Begin 2002 vluchtte hij als twintigjarige naar Nederland. Het waren de maanden na 9-11 , de Taliban hadden het voor het zeggen. Kazemi, politiek geëngageerd en behorend tot de overwegend sjiitische Hazara-minderheid, verkeerde in levensgevaar.

Hij belandde in Groningen waar hij zich opwerkte tot bondscoach van het Nederlands taekwondoteam. Hij is docent op het Alfa-college en heeft een eigen taekwondoschool, Kazemi Taekwondo Academie. De Groninger zag hoe NAVO-landen de afgelopen twintig jaar in zijn thuisland de Taliban bestreden, een Afghaanse politie- en legermacht opleidden en een democratisch zelfbestuur wilden helpen opbouwen. Dit alles met vallen opstaan. Maar toch, Kazemi vond het hoopvol.

Hoe anders staat het land er nu voor. Terug bij af en misschien wel erger, constateert de taekwondocoach. In een tijdsbestek van enkele weken is het land terug in handen van de Taliban, na het definitieve vertrek van de internationale troepenmacht. ,,Ik ben in shock”, zegt Kazemi. ,,Het gevoel dat ik wil schreeuwen, maar er komt geen geluid uit.”

Vol afschuw zag hij maandag de chaotische beelden van het vliegveld in Kabul, waar meerdere doden vielen, onder meer doordat mensen zich vast probeerden te klampen aan een opstijgend vliegtuig van het Amerikaanse leger. ,,Het geeft aan hoe wanhopig mensen zijn om weg te komen”, zegt Kazemi. ,,De angst in de ogen voor wat komen gaat, die ken ik maar al te goed.”

Bomaanslagen, onthoofdingen, het tot bruid maken van jonge vrouwen voor talibanstrijders. Kazemi kent via zijn familie- en kennissenkring in Afghanistan genoeg verhalen van gruweldaden. Dat de Taliban zeggen dat er geen vergeldingen komen tegen mensen die hebben samengewerkt met westerse landen, daar hecht hij dan ook geen waarde aan.

,,Het gaat er niet om wat ze zeggen, maar wat ze doen”, zegt Kazemi. Van kennissen in Kabul krijgt hij door dat huizen gemarkeerd worden waar jonge vrouwen wonen. Dan weten strijders waar ze een bruid kunnen komen halen, zo wordt gezegd. ,,Na een paar weken zullen we zien wat deze beloftes waard zijn.”

Hij is teleurgesteld in het Afghaanse bestuur, zegt de Groninger. Er is een eigen defensiemacht van 300.000 man opgeleid, ,,maar er is bij de opmars van de Taliban amper een kogel de lucht ingegaan”. De voormalig president Ghani heeft de machtsoverdracht al geaccepteerd en is gevlucht naar het buitenland.

Het is moeilijk om nu lichtpuntjes te zien, zegt Kazemi. Via zijn stichting Momentum probeert hij weduwes en weeskinderen in Kabul te helpen. ,,Daar gaan we zeker mee door, want ze hebben onze hulp nóg meer nodig.”

Afghanen voelen zich in de steek gelaten door de internationale gemeenschap. Dit zegt de in 2001 uit Kabul gevluchte Mastoora Sultani uit Groningen. ,,Afghanistan is als een gevangenis”, zegt Sultani. ,,In fysieke en geestelijke zin en dan vooral voor vrouwen. De NAVO-landen, met Amerika voorop, hebben geprobeerd mensen uit die gevangenis te bevrijden”, zegt Sultani. ,,Maar nu sturen diezelfde landen de mensen weer terug achter de tralies. Het was allemaal valse hoop.” Ze hield ergens rekening met de razendsnelle machtsovername door de Taliban die zich de afgelopen weken heeft voltrokken. ,,Maar de kans leek ons als Afghanen die in het buitenland wonen niet groot. Amerikanen hebben toch jarenlang miljarden aan belastinggeld in Afghanistan gestoken? Hoe kun je dan ineens je handen er van aftrekken?” Sultani zegt in contact te staan met tal van Afghaanse vrouwen die haar vragen aandacht te vragen voor hun situatie. ,,Ze zitten opgesloten in hun huizen. Maar ze zijn bereid om met gevaar voor eigen leven de straat op te gaan om te protesteren tegen deze staatsgreep.”